संपादकीय नीलिमा गुंडी १० ऑगस्ट २०२२
ऑगस्ट १९८९ मध्ये सुरू झालेल्या संस्थापक संपादक विद्या बाळ ह्यांच्या ‘मिळून सार्‍याजणी’ या मासिकाने वीस वर्षे पूर्ण केली; ही एक विशेष नोंद घेण्यासाठी गोष्ट आहे. एखादे मासिक चालवणे, ही किती कष्टप्रद गोष्ट आहे, याची आपण कल्पना करू शकतो. मात्र भाषेच्या आणि समाजाच्या जपणुकीसाठी नियतकालिकांची नितांत गरज असते. समाजाची केवळ जपणूक करणेच नव्हे, तर समाजाला वेळोवेळी वास्तवाभिमुख करणे, यासाठी त्याची नव्याने उभ…
‘साऱ्याजणी’च्या अक्षरवाटांची दिशा अरुणा बुरटे ०८ ऑगस्ट २०२२
‘मिळून साऱ्याजणी’ २०१९ वर्षारंभ अंक प्रकाशनाच्या कार्यक्रमात संस्थापक-संपादक श्रीमती विद्या बाळ यांनी ‘तत्त्व म्हणून मी यापुढे वार्षिक कार्यक्रमात मंचावर बसणार नाही’, असे जाहीरपणे सांगितले होते. २०२० या वर्षी त्या खरोखरच नाहीत, याची मनात रुखरुख आहे. ‘मिळून साऱ्याजणी’ या मासिकाचा १९८९ ते २०१९ या तीन दशकांतील अंतरंगाचा ‘साऱ्याजणीच्या अक्षरवाटा’ (विद्या बाळ अध्यासन प्रकल्प अहवाल– एक झलक) हा संक्ष…
मिळून साऱ्याजणी मधील सदरांचे परीक्षण: भाग ४ वंदना पलसाने ०४ जुलै २०२२
विद्या बाळ अध्यासन प्रकल्पाच्या अंतर्गत साऱ्याजणीच्या अक्षरवाटा ह्या शिर्षकाच्या अंतर्गत साऱ्याजणीच्या प्रवासाचा आढावा विवीध लेखांच्या आधारे ह्यात घेण्यात आला आहे. वेगवेगळ्या विषयांवर साऱ्याजणी ने सदरांच्या मार्फत चर्चा घडवून आणली अश्या वैविध्य असणाऱ्या सदरांचे आणि त्यामध्ये हाताळल्या गेलेल्या विषयांचे वंदना पालसणे ह्यांनी परिक्षण केले आहे तर सदरांची माहिती देणारा आणि साऱ्याजणी कोणत्या विषय हातळते…
मिळून साऱ्याजणी मधील सदरांचे परीक्षण: भाग ३ वंदना पलसाने ०४ जुलै २०२२
विद्या बाळ अध्यासन प्रकल्पाच्या अंतर्गत साऱ्याजणीच्या अक्षरवाटा ह्या शिर्षकाच्या अंतर्गत साऱ्याजणीच्या प्रवासाचा आढावा विवीध लेखांच्या आधारे ह्यात घेण्यात आला आहे. त्यातील हा अजुन एक लेख ज्यात वंदना पालसने साऱ्याजणीच्या सदरांचा आढावा घेतला आहे. वेगवेगळ्या विषयांवर साऱ्याजणी ने सदरांच्या मार्फत चर्चा घडवून आणली अश्या वैविध्य असणाऱ्या सदरांचे आणि त्यामध्ये हाताळल्या गेलेल्या विषयांचे वंदना पालसणे ह्…
मिळून साऱ्याजणी मधील सदरांचे परीक्षण: भाग २ वंदना पलसाने ०४ जुलै २०२२
विद्या बाळ अध्यासन प्रकल्पाच्या अंतर्गत साऱ्याजणीच्या अक्षरवाटा ह्या शिर्षकाच्या अंतर्गत साऱ्याजणीच्या प्रवासाचा आढावा विवीध लेखांच्या आधारे ह्यात घेण्यात आला आहे. त्यातील हा अजुन एक लेख ज्यात वंदना पालसने साऱ्याजणीच्या सदरांचा आढावा घेतला आहे.गेल्या तीसएक वर्षात ज्या वेगवेगळ्या विषयांवर साऱ्याजणी ने सदरांच्या मार्फत चर्चा घडवून आणली अश्या वैविध्य असणाऱ्या सदरांचे आणि त्यामध्ये हाताळल्या गेलेल्या …
मिळून साऱ्याजणीमधील सदरांचे परीक्षण: भाग १ वंदना पलसाने ०४ जुलै २०२२
विद्या बाळ अध्यासन प्रकल्पाच्या अंतर्गत साऱ्याजणीच्या अक्षरवाटा ह्या शिर्षकाच्या अंतर्गत साऱ्याजणीच्या प्रवासाचा आढावा विवीध लेखांच्या आधारे ह्यात घेण्यात आला आहे. त्यातील हा अजुन एक लेख ज्यात वंदना पालसने साऱ्याजणीच्या सदरांचा आढावा घेतला आहे. विवीध विषयांवर सदरांच्या मदतीने चर्चा घडवून आणण्याचे काम मिळून साऱ्याजणी आजवर करत आले आहे. गेल्या तीसएक वर्षात ज्या वेगवेगळ्या विषयांवर साऱ्याजणी ने सदर…
संधी न मिळालेल्या समूहाची गोष्ट ज्ञानेश्वर जाधवर १५ मार्च २०२२
या पृथ्वीतलावावर कुठेही आपण जन्मलेलो असलो आणि जर मुख्य धारेतल्या समूहात नसलो, तर आपण जगण्यास लायक नसतो. मुख्य धारेतील सत्ताधारी अशा समूहाला बाहेर फेकत असतात. एकदा का हा समूह बाहेर फेकला की, तो मुख्य धारेतल्या संधींपासून वंचित राहतो. आणि तो वंचित राहिला की मागास बनतो; मागास बनला की, त्याच्या जगण्याची लढाई सुरू होते. मग, तो त्या जगण्याच्या आणि दोन वेळचं पोट भरण्याच्या नादात माणूस म्हणून जगणं विसरून …
सीतेचे वाण दिलीप नाईक-निंबाळकर २० फेब्रुवारी २०२२
‘सीताबाई’च्या मंदिरात मी हात जोडून उभा होतो खरा; पण मस्तकात मात्र उठलेल्या प्रश्नांच्या मोहोळातील मधमाशा डंख मारत घोंघावत होत्या. प्रश्नांचे मोहोळ उठले होते; पण उत्तरे मात्र मिळत नव्हती. ती आजही मिळालेली नाहीत. सैरभैर झालेलं चित्त स्थिरावण्यासाठी माणसं मंदिरात जातात. माझं मात्र उलट झालं होतं. खरं तर मी फक्त माझ्या डोंगर भटकंतीच्या छंदातून सीताबाईच्या डोंगरावर आज आलो होतो. तसा माझ्या गावच्याच उ…
कोव्हिड आणि बहुजनांची शिक्षणकोंडी परेश जयश्री मनोहर ०७ डिसेंबर २०२१
मार्च २०२० नंतर तब्बल वीस महिने बंद असलेल्या माध्यमिक शाळांच्या घंटा या ४ तारखेला पुन्हा वाजल्या. लाखो विद्यार्थी उत्साहाने शाळेकडे धावत निघाले. शिक्षकांनी उत्साहानी त्यांचे स्वागत केलं. त्याच्या बातम्या अनेकांनी वेगवेगळ्या माध्यमातून बघितल्यात. मुलामुलींच्या चेहऱ्यावरचा ओसंडून वाहणारा आनंद हा कोणालाही उत्साहित करायला पुरेसा असतो. या सगळ्या उत्सवात काही गोष्टी सुटून गेल्यात. यावेळी जेव्हा सकाळी शा…